Ο μύλος του Βεργή

 Σε μια εποχή που οι μηχανές δεν είχαν ακόμη αντικαταστήσει τα απλά και φυσικά 'εργαλεία΄της φύσης,

• Ο ανεμόμυλος έπαιζε τον σημαντικότερο ρόλο στην περιοχή μας,σε σχέση με την διατροφή μας.

 

• Ήταν χτισμένος ακριβώς στην 'μύτη' του όρμου των Γιάλτρων.

Άρα είχε και την καλύτερη θέση για τους αέρηδες που κινούσαν τους  δικούς  του ιμάντες.

Ολο το χωριό των Γιάλτρων(είχε πολλούς κατοίκους τότε),πήγαινε τα σιτηρά του

εκεί για άλεσμα.

Ο μύλος του Βεργή όπως τον λέγαν οι ντόπιοι,ήταν ιδιοκτησία του καπετάνιου του Νίκου,

έλεγε ο παππούς  μου ο Σεραφείμ Μαραβέλης(1900-1980),που μεγάλη αγάπη είχε για τα γράμματα ,

αλλά και να μας διηγήτε ιστορίες απο τα παλιά .

Η Ελσα Βεργή ήταν κόρη του η ηθοποιός του θεάτρου τότε.

 Σε ηλικία 15 ετών συμμετείχε υπό την πρωθιέρεια Κούλα Πράτσικα, στον χορό, 

στην πρώτη αφή της Ολυμπιακής φλόγας, στους 11ους Ολυμπιακούς Αγώνες, στην αρχαία Ολυμπία, 

στις 28 Ιουλίου του 1936. 

Το γεγονός αυτό ίσως να της ανέδειξε θεατρική κλίση. 

Σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και στο Ωδείο Αθηνών.

Επαιξε πολλούς ρόλους με αρχαία τραγωδία,αλλά και εκατοντάδες με κλασσικά έργα στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Με πατέρα καπετάνιο και μεγάλη οικονομική ευχέρεια,έκανε το όνειρό της πραγματικότητα...κείνα τα χρόνια 

...που για τις γυναίκες ήταν απαγορευτικά  πολλά πράγματα.

-Πάντα με μάγευε η εικόνα του μύλου καθώς κατηφορίζαμε απο το χωριό για να πάμε στην 'βασιλίνα',που ήταν το περιβόλι μας με τα ξυνόδεντρα δίπλα στην θάλασσα.

Κοιτούσα πρώτα τον μύλο που δέσποζε από ψηλά που ήμουνα ,με τα σπασμένα φτερά του.

Μετά κοιτούσα δεξιότερα να δω το κυπαρίσσι μας στο σύνορο του περιβολιού

(ακόμη εκεί είναι και τα δύό τους μετά σαράντα τόσα χρόνια).

Προσπαθούσα να ξεκολλήσω από το μυαλό μου από το νεκροταφείο που περνούσαμε δίπλα του αναγκαστικά.

Αυτός ο δρόμος ήταν πιο βατός για το περιβόλι.

Πάνω στα καπούλια του Κίτσου του καφέ μουλαριού μας, κοιτούσα λοξά μέσα στο νεκροταφείο...

τρέμοντας από τον φόβο..δεν ξέρω τι ...φοβόμουνα.

Να πεις ότι από τους δικούς μου 'η από τους απέξω είχα ακούσει φοβιστικά πράγματα...όχι.

Έλεγα λοιπόν τόσο πολλά πατεριμά( πάτερ υμών) για να απασχολώ την φοβισμένη μου σκέψη...

κοιτώντας τον μύλο.

Τόσο όμορφος και περήφανος φάνταζε στα μικρά μου μάτια..που έπαιρνα δύναμη από την θωριά του.

Καθώς κατηφορίζαμε ,μια χαρά ήταν...πανέμορφα..είχαμε περάσει κι από το ''άσχημο'' σημείο...

κι έτσι μπορούσα να χαίρομαι τα ομορφοκουρεμένα λιόδεντρα,τις καλοκλαδεμένες αχλαδιές,

τα αμπέλια που ήταν πεντακάθαρα ,αλλά και τα αγριόθαμνα στις πλαγιές που δεν καλλιεργούνταν...πότε ανθισμένα και πότε γεμάτα καρπούς...κόκκινους...μαύρους..και λευκούς.

Αγριόχορτο δεν έβλεπες πουθενά μέσα στην καλλιεργειμένη γη..

Παντού νοικοκυρεμένα και περιποιημένα τα κτήματα όλων.

Χωρίς φράχτες και συρματοπλέγματα.

Πολλές φορές όταν καθόμουν κάτω από το κυπαρίσσι  μας παίζοντας με τα κυπαρισόμηλα,

έγερνα το κεφάλι πολύ χαμηλά,τόσο που να ακουμπίσει πάνω στο χράμι που καθόμουνα...και έτσι έβλεπα μακρυά...πολύ μακρυά...κάτω από δέντρα και αμπέλια.

Φαίνονταν το καθαρό χώμα,οι βέργες των αμπελιών,οι κορμοί των λιόδεντρων και μετά...ώ ώ ώ μετά,

έβλεπα γαλάζιο,την θάλασσα κι εκεί ανάμεσα στο γαλάζιο να ξεχωρίζουν τα θεμέλια του μύλου του Βεργή.

Ακριβώς στην μύτη του όρμου...και πέρα μακρύτερα τα σπίτια των Λουτρών της Αιδηψού.

Μαγεία για το μικρούλικο παιδικό μυαλό μου....θαυμασμός για το υπέροχο το πανέμορφο δώρο των ματιών.

Πολλές φορές όταν αναπολώ τα παιδικά χρόνια που μπορεί να μην ήταν πλούσια ,ήταν όμως καλά,

σκέφτομαι πως ήμουν πολύ τυχερή,γιατί είχα την ευκαιρία να ζήσω σε δυο εντελώς 

διαφορετικά μέρη,λόγω παππούδων.

Στα Γιάλτρα της Αιδηψού...μέσα στον παράδεισο του πεύκου και της θάλασσας 

και στα Βρυσιά Φαρσάλων..στα πόδια του Θεσσαλικού κάμπου,των ποταμιών του και της απεραντοσύνης του,

που πότε καλή ώρα όπως τώρα...φθινοπωρινές μέρες καφέ της γής...άσπρο των βαμπακοχώραφων.

Πότε καταπράσινο γλυκό χρώμα φρεσκοφυτωμένης γής της άνοιξης.

Ένα καλοκαιρινό πρωινό που είμασταν με τον παππού στο περιβόλι,ο καλός μου έβγαζε νερό απο τα δύο πηγάδια μας που ήταν ανοιγμένα ακριβώς στην ίδια ευθεία και έριχνε το νερό πρώτα στον 'πετρελαίο' να μαζέψει τέσσερις κουβάδες και μετά στις όμορφα ανοιγμένες γούρνες των δέντρων που διψούσαν.

Ο πετρελαίος ήταν ενα δοχείο απο αυτά που παίρναμε το πετρέλαιο ,15κιλο συνήθως.

Αφού το έπλενε πολύ καλά σαπουνίζοντάς το η γιαγιά ή η μαμά μου στην βρύση του χωριού

(εμείς μέναμε κοντά στην μπακανόβρυση),το στέγνωνε ,το έβαφε και κατόπιν ο παππούς του κάρφωνε ακριβώς 

στο κέντρο πάνω πάνω ένα καθαρό και στρογγυλεμένο κλωνάρι αρκετά  φαρδύ που να μπορείς να το πιάνεις και να κουβαλά ς το νερό άνετα.

Τα πηγάδια μας ήταν τα μόνα που δεν φοβόμουν να κοιτάξω μέσα.

Πολύ ρηχά ...ένα μισό μέτρο περίπου και το νερό εξήντα πόντους.

Νερό γλυφό ...δεν πίνονταν ...είκοσι μέτρα από την θάλασσα,αλλά καλό για τα δέντρα.

Καθώς ο παππούς  τραβούσε το νερό επάνω,το πηγάδι άδειαζε ...φαίνονταν η άμμος του.

Το άφηνε να ξαναγεμίσει και πήγαινε στο άλλο πηγάδι που ήταν πέντε μέτρα πιο πάνω.

Εγώ αφού έπαιξα στην θάλασσα ,άρχιζα να περπατώ προς τον μύλο...δεν άκουγα πια τίποτα..ούτε τα κελαηδίσματα των πουλιών ούτε το φλοίσβο της θάλασσας,ούτε τις ψιλοκουβέντες των χωριανών από μακρυά.

Δεν άκουγα ούτε την καμπάνα του χωριού μας που ήταν σταθερό ρολόι απο τότε που χτίστικε η εκκλησία του Αι Νικόλα του προστάτη μας..

Με τραβούσε με τις μαγικές αόρατες κλωστές του ο μύλος.

Ήταν κι αυτό το ναυάγιο κρυμμένο στα βάθη της θάλασσας μας που βύθισαν τα γερμανικά στούκας το '41 που έλεγε ο παππούς που με φόβιζε να κοιτάξω πέρα βαθιά εκεί που η θάλασσα γίνεται σκούρα,μπας κι έπαιρνα θάρρος.

Πάντα έπαιρνα κουράγιο από την θωριά της..

Καθώς έφτανα κοντά του όλο και ποιο μεγάλος και δυνατός μου φαινόταν.

Όλο και πιο φοβερός και μαγεμένος.Ερχόμουν πάντα από την θάλασσα,περπατώντας παραλιακά όλο στην  άμμο..

να αφήνω τα ίχνη μου ...να τα ξαναβρώ να με περιμένουν ..να παίρνω δύναμη.

Μια φορά που πήρα το μονοπάτι...έσπασε την μαγεία ένας ξάδελφος του παππού,

η Σταυρούλα η κόρη του παπά στην Αιδηψό...που είμασταν συνομήλικες και γειτονοπούλες 

και κάτι ξένοι που κάθονταν κάτω από τα κυπαρίσσια και ετοιμάζονταν για το μεσημεριανό τους φα'ι'.

Έφτασα κοντά του...η σκιά του μεγάλη...στρογγυλός και ψηλός.

Ο παππούς μου απαγόρευε να έρχομαι...ήταν ξένο σπίτι έλεγε.

Μα εγώ ποτέ δεν είδα ανθρώπους να μένουν μέσα..ούτε παιδάκια ...ούτε τίποτα.

Μόνο μερικές φορές άκουγα κάποιον να ασχολείται με το κτήμα.

Σιγά τα αυγά της πέρδικας.

Αφού πέρδικες δεν είχαμε.Παρ' όλα αυτά είχα και τον νου μου να μην τύχει και γίνω ρεζίλι.

Ποτέ δεν ξέρεις έλεγε η γιαγιά η Παναί'ού. Εσμπροξα την πόρτα με δυσκολία.

Σκουριασμένοι οι μεντεσέδες από την αρμύρα της θάλασσας.Κοιτάζω ...αφουγκράζομαι...κανένας.

Είπα να μιλήσω να ρωτήσω...φωνή δεν έβγαινε..μα ούτε και λαλιά από το στόμα μου.

Είχε στεγνώσει.

Ένα μεγάλο στρογγυλό δωμάτιο με κάτι μεγάλους ιμάντες κουρελιασμέμους...κρέμονταν τα ξέφτια τους.

Φοβήθηκα. Κουνιούνταν πέρα δόθε ...κι η θάλασσα εδώ μέσα ακούγονταν πολύ διαφορετική...

σαν να βογκούσε κάποιος.

Έσφιξα τα δόντια και σέρνοντας τα τρεμάμενα πόδια μου έφτασα στην σκάλα.

Από τα κεραμίδια έρχονταν κλεφτά οι αχτίδες του ήλιου.

Πήρα δύναμη Άρχισα να ανεβαίνω  την στριφογυριστή σκάλα που έτριζε.

Πιάστηκα από την κουπαστή καλού κακού μην πέσω...αυτή κουνήθηκε απότομα κι έγυρε προς τα έξω τρίζοντας δυνατά σαν καμιά φοβισμένη κάργια.Μανούλα μουυυυυ....κοιτάζω πάνω...τα κεραμίδια ήταν ποιο κοντά μου.Φαίνονταν καλύτερα ο ουρανός.

Κοιτάζω μπροστά μου...ένα μικρό μικρούλικο μπαλκονάκι που κοίταζε προς τα Λουτρά.

Η πόρτούλα του έγερνε δεξιά..αντίθετα από τους μεντεσέδες και έκλαιγε...γρούκ γρούκ κρρρ...

Αίμα δεν μου έμεινε ...να γυρίσω να κατέβω την σκάλα...ούτε να το σκεφτώ...να την ανέβω,μην το συζητάς καθόλου.

Κοκκάλωσα εκεί  παγωμένη μεσ'το κατακαλόκαιρο.

Τα δάκρυα άρχισαν να πέφτουν βροχή πάνω στα μάγουλα και στο φουστανάκι μου...καταιγίδα....καταιγίδα δροσερή που με ξύπνησε μαζί με τις φωνές απ'έξω.

-Να πιάσετε πρώτα απ'τον μύλο...να πετάξετε ότι υπάρχει μέσα και να τον καθαρίσετε.

Μετά να αρχίσετε το ξύσιμο και το σοβάτισμα.

Η θάλασσα έχει κάνει μεγάλη ζημιά όλα αυτά τα χρόνια.Τα θεμέλια είναι μέσα στο νερό.

Πότε κατέβηκα την σκάλα ,πότε πέρασα την αμμουδιά...πότε έφτασα δίπλα στον παππού ..θα σας γελάσω αν με ρωτήσετε.

Μεγαλώνοντας πήγα να τον δω πάλι ,αλλά μάταιο.Είχε φράχτη το κτήμα ,έξω είχε αυτοκίνητα,ξαπλώστρες ήταν κάτω από την κληματαριά..... Ήταν ξένο σπίτι.!!!!!

Υ.Γ:(Το 1928  αγοράστηκε από την Ατμοπλοϊα Σαρωνικού, το μήκους 45 μέτρων ατμόπλοιο «ΜΑΝΑ», 

και μπήκε αμέσως στη γραμμή  του Αργοσαρωνικού. Είχε ναυπηγηθεί  στη Γλασκώβη  της  Σκωτίας  το  1904, 

και ήταν ένα από τα πρώτα Ελληνικά  κρουαζιερόπλοια που από το 1921  πραγματοποιούσε  κρουαζιέρες στην Ανατολική Μεσόγειο.

 Ήταν το ταχύτερο πλοίο  του Σαρωνικού την  εποχή εκείνη κι έμεινε στη γραμμή 

 ένδεκα χρόνια, ως το 1939 που επιτάχθηκε από το πολεμικό ναυτικό  ως «πλοίο φραγμάτων». 

Στις 24-4-1941  βυθίστηκε από τα γερμανικά στούκας στη Γιάλτρα  της Εύβοιας.)

Ο μύλος του Βεργή στα Γιάλτρα.

Giouli Maraveli

αν κοιτάξεις προσεκτικά,πίσω του φαίνεται η πλευρά της Αιδηψού.!!

Panagiotis Psyrras

Πολύ ωραίο και περιγραφικό, μητέρα!

Caterina Maraveli

:) :) :)

Γιώργος Ρετσίνας

Giouli Maraveli

Ήταν το ταχύτερο πλοίο του Σαρωνικού την εποχή εκείνη κι έμεινε στη γραμμή
ένδεκα χρόνια, ως το 1939 που επιτάχθηκε από το πολεμικό ναυτικό ως «πλοίο φραγμάτων».
Στις 24-4-1941 βυθίστηκε από τα γερμανικά στούκας στη Γιάλτρα της Εύβοιας.)!!!!!!!!!

Giouli Maraveli

Φραγματοθέτις (Φ/Θ): Πλοίο με εξοπλισμό πόντισης και ανέλκυσης φραγμάτων, παράκτιων εμποδίων, συντήρηση πλωτών ναύδετων και μεγάλων σημαντήρων.

Giouli Maraveli

Ομως Ρίτσα μου σαν Κρητικοπούλα της πόλης,οι αναμνήσεις σου θα έχουν άλλο αέρα...αστικό μιας άλλης εποχής,που εμείς τα παιδια του χωριού,σας ζηλεύαμε.

Anastasia Giatili

Γιούλη πολύ ωραίο!!!!!
Ο μύλος του Βεργή σήμερα.

Κατερίνα Μιχαλάκη

@[685916941:2048:Evangelia Papapostolou]..... !!!!

Giouli Maraveli

Ο μύλος του Βεργή ήταν και είναι το αγαπημένο μου σημείο αναφοράς,Κατερίνα.

Giouli Maraveli

@[100000176093586:2048:Anastasia] μου ευχαριστώ και για τα καλά σου λόγια,αλλα και για την σημερινή εικόνα του ανεμόμυλου.

Κατερίνα Χαραμή

Χαίρομαι με τις αναμνήσεις σου Γιούλη!!!

Giouli Maraveli

Ευχαριστώ Κατερίνα.!!!

Giouli Maraveli

Αλεξία Βουλγαράκη

Γράφετε πολύ ωραία, κυρία Γιούλη!

Giouli Maraveli

Ευχαριστώ σε κ.Αλεξάνδρα.!!

Υ.Γ.Οι σύγχρονες φωτογραφίες,ειναι του συμπατριώτη μου Ιωσήφ Μανωλόπουλου.Ευχαριστώ.!!!!!!!!