Καλημέρα σας φίλες και φίλοι.
Πως είστε.?Αυτος ο μήνας ήταν και είναι γεμάτος με πολύ στεναχώρια
και κούραση σωματικη κ ψυχικη.
Πότε πότε 'γυρίζω' πίσω, να πιαστώ από όμορφες κι ευχάριστες θύμησες.
-Παραμονή Χριστουγέννων...εικόνες μιας άλλης εποχής μου έρχονται στο νου...τότε που μικρό κοριτσάκι αισθανόμουν την μαγεία της προετοιμασίας των Χριστουγεννιάτικων εθίμων με παραμυθένια υπόσταση.
Φωτογραφία photo.piхasa.net
Η μεγάλη μου τύχη είναι ότι μεγάλωσα με τους παππούδες και τις γιαγιάδες μου
και μάλιστα χρονιάρες μέρες έρχονταν στο Θεσσαλικό χωριό που ζούσαμε...στα Βρυσιά Φαρσάλων, οι γονείς του πατέρα μου απο τα Γιάλτρα της Αιδηψού,
φορτωμένοι με τα ''καλούδια'' της παραθαλάσσιας πατρίδας μου.
Έτρεχα χοροπηδώντας γύρω τους στον δρόμο από την δημοσιά, που περνούσε το λεωφορείο, προς το σπίτι.
Ο παππούς μου και ο πατέρας μου φορτωμένοι με τις κούτες ,που είχαν επιμελώς τοποθετημένα μέσα τους πάνω σε λαδόκολλες,σειρά σειρά,τα σουτζούκια,τα σύκα,τις σταφίδες και τα τσουβάλια με τα αμύγδαλα και τα καρύδια από τα δέντρα μας για να κάνει η μάννα μου τον μπακλαβά, τις δίπλες, τα μελομακάρονα και τα Χριστόψωμα.
Επίσης και δύο νταμιτζάνες, η μεγαλύτερη με το ονομαστό κρασί των Γιάλτρων και η μικρότερη με τσίπουρο απο το αποστακτήριο της φαμίλιας που το είχαμε κάτω στα 'καμίνια',μια ρεματιά με τρεχούμενο νερό, στα Γιάλτρα, κάτω απο τον Αγιο Κυπριανό.
Ο Θεσσαλός παππούς, είχε αναλάβει την επιμέλεια του σπασίματος
και του καθαρίσματος των αμύγδαλων και των καρυδιών.
Έστρωνε μπροστά στο τζάκι ένα χαλάκι και πάνω σε ένα μικρό κορμό έσπαζε ένα ένα όλα τα αμύγδαλα ΄και τα καρύδια.
Και καθώς η φωτιά τριζοβολούσε στο τζάκι,
εμείς τα παιδιά τα καθαρίζαμε.. αφού είχαμε λάβει την υπόσχεση του να μας λέει παραμύθια.
Λέγε λέγε ο καλός μας...αποκοιμιόταν.
Τον σκουντούσαμε εμείς...-ύστερα παππού.?
Πεταγόταν μισοξυπνημένος να συνεχίσει το παραμύθι...-αυτό το ξαναείπες παπούύύ...κουρασμένος ο καημενούλης ,που να αντέξει.
Τον ξανάπαιρνε ο ύπνος.
Ο πατέρας μας και οι γείτονες, αλληλοβοηθούμενοι,έσφαζαν τα καλοτα'ι'σμένα γουρούνια που κάθε οικογένεια είχε μεγαλώσει...
από τον Αύγουστο αγορασμένα απο το παζάρι των Φαρσάλων.
Δεν υπήρχε νοικοκυριό στα Βρυσιά που να μην έτρεφε το δικό του γουρούνι.
Αν δεν είχε, τότε δεν ήταν νοικοκυριό, ήταν σκορποχώρι ,έλεγε η γιαγιά Σταυρούλα.
Τα παιδιά απαγορευόταν να κοιτάνε το...φονικό.
Κάθε σπίτι γέμιζε με όλα τα καλά, που με κόπο, σύνεση και φροντίδα είχαν ετοιμαστεί. Απο λουκάνικα με πράσο και μπαχαρικά κρεμασμένα απο ένα μαδέρι στο υπόστεγο,απο λίπα(το λίπος του γουρουνιού που το επεξεργάζονταν έτσι και αφού το σούρωναν το έβαζαν σε ρηχά πήλινα τσουκάλια με καπάκι για να το έχουν για το μαγείρεμα και τις πίτες).Απο την γαργαλιστική μυρωδιά των τσιγαρίδων,που τρέχαμε να προλάβουμε την πιο τραγανή και πιο ζεστή...σκοτωμός για την πρώτη ...βουτιά στην πιατέλα.
Από τις τσιγαρίδες του χοιρινού , έκανε τις πίτες... η χρυσοχέρα μάνα μου ,άνοιγε τέτοιο φύλλο που έβλεπες απο πίσω του...είχαν να το λένε στο χωριό...προσπάθησε να μου μάθει την τέχνη της,
από την μικρή μου ηλικία...μάταιος κόπος.
Τι δεν έκανε η καλή μου να μου μεταδώσει τα μυστικά της..προσπάθησε με το καλό,προσπάθησε με το άγριο...με την βέργα δηλαδή
που έκανε το φύλλο...τίποτα εγώ.
Προτιμούσα να διαβάζω τα διηγήματα που έπαιρνα από την βιβλιοθήκη του σχολείου.Τέτοιες μέρες διάβαζα τα ''Χριστουγεννιάτικα διηγήματα'' του Α.Παπαδιαμάντη,που μέσα μου έπρεπε να τα...μεταφράζω,
μίλαγε άλλη γλώσσα ο Χριστιανός.
Με είχε κάνει βιβλιοθηκάριο η δασκάλα μας η κ.Κωτούλα,ήξερε πως καλύτερο φύλακα και επιμελητή δεν θα έβρισκε για την βιβλιοθήκη του σχολείου.
Και ήταν πολλά τα βιβλία για σχολείο χωριού.
Δώρο όλα από την βασίλισσα Φρειδερίκη.
Κι όταν τα διάβασα όλα, άρχισα να δανείζομαι από τα γειτονόπουλα,
που είχαν πιο γεμάτη τσέπη οι γονείς τους.
-Ο μπακλαβάς είχε ολόκληρη ιεροτελεστία, γι'αυτό έπρεπε να γίνεται την νύχτα η ετοιμασία του που όλοι κοιμόμασταν, από τα χεράκια της μάνας μου.
Έτσι παραμονή Χριστουγέννων ξυπνούσαμε από το υπέροχο το μαγικό άρωμα, του αργά καλοψημένου φύλου και αμύγδαλου των ταψιών του μπακλαβά, και με το χιόνι ένα μπόι...
Όταν κοιτούσες ,έβλεπες κομμένα έτσι σε ρόμβους τα κομμάτια που σχημάτιζαν γεωμετρικά τριαντάφυλλα. Ακόμη δεν μπορώ να το πιστέψω πως τα κατάφερνε να είναι τόσο τέλεια κομμένα και κανένα δεν διέφερε απο το άλλο.
Καμάρωνε και με το δίκιο της, γιατι καμιά νοικοκυρά στο χωριό, δεν την έφτανε σ'αυτή την τέχνη.Δύο φορές τον χρόνο ξενυχτούσε για να ετοιμάσει με την ησυχία της και χωρίς να την βλέπει άλλο μάτι .Μια για τον μπακλαβά τις παραμονές των Χριστουγέννων και μια για την ετοιμασία του εφτάζυμου την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, που το κεντούσε από πάνω κρατώντας τις πλάτες δύο πιρουνιών και σχεδιάζοντας λουλούδια και γιρλάντες, έβαζε στην μέση μια κουκόσια(ενα καρύδι).Συμβολίζει την προκοπή και την γονιμότητα για ανθρώπους και ζώα.Απο την αρχαιότητα, ως τις μέρες μας, μου ειπε όταν την πρωτορώτησα.Κια που τα ξέρεις εσύ αυτα.?Ρώτησα με την αμυαλιά του 10χρονου παιδιού.Εχω αυτιά κι ακούω και τα καλά και τα κακά μου απάντησε κοιτώντας με επιτιμητικά, για την 'προσβολή'..Τέσσερις μεγάλες στρογγυλές πιατέλες με δαντελωτά τελειώματα και γιρλάντες κρυστάλλινων λουλουδιών,δώρα απο τον γάμο της που τις φύλαγε τυλιγμένες με μαλακά ποτηρόπανα στο μπαούλο για τέτοιες ώρες γιορτινές, δέχονταν με τάξη στοιχισμένα τα κομμάτια του μπακλαβά,που πάνω τους είχαν από ένα καρφάκι γαρύφαλλου.
Κατόπιν τα μετέφερε στο πιο κρύο δωμάτιο του σπιτιού, την τραπεζαρία.
Βλέπεις εκείνες τις εποχές δεν υπήρχε θέρμανση σε όλο το σπίτι.
Ετσι θα διατηρούνταν για αρκετό καιρό,για να κερνάει χρονιάρες μέρες.Μεσα στα τόσα διαβάσματα που έκανα απο την βιβλιοθήκη του σχολείου,ήταν κι ενας τόμος σαν εγκυκλοπαίδεια.Με τίτλο:Στου παπού τα γόνατα.Ισως ήταν πολλά τεύχη δεμένα μαζί.Γεμάτο με παραμύθια,ιστορίες πολλές,παιχνίδια,εγκυκλοπαιδική γνώση..Θαρρώ πως όλα έπαιξαν τον ρόλο τους.Μακάρι να το έβρισκα κάπου..βιβλιοθήκη πια δεν υπάρχει στο πρώην δημοτικό σχολειο Βρυσιών.Ευτυχώς με την βοήθεια κάποιων πρώην συμμαθητων μου αλλα και άλλων πολιτων,δημιουργήθηκε ενα Μουσειο σχολικής ζωής.
https://www.eleftheria.gr/%CE%B5%CE%BA%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%B7/item/244405.html
Καλές γιορτές θα ευχηθώ για όλους σας, όπως τις αισθάνεται ο καθένας.Εύχομαι το 2021 να είναι καλό κι ελπιδοφόρο για όλους μας.Με εκτίμηση:Γιούλη,.
Φωτογραφία photo.piхasa.net
και μάλιστα χρονιάρες μέρες έρχονταν στο Θεσσαλικό χωριό που ζούσαμε...στα Βρυσιά Φαρσάλων, οι γονείς του πατέρα μου απο τα Γιάλτρα της Αιδηψού,
φορτωμένοι με τα ''καλούδια'' της παραθαλάσσιας πατρίδας μου.
Έτρεχα χοροπηδώντας γύρω τους στον δρόμο από την δημοσιά, που περνούσε το λεωφορείο, προς το σπίτι.
Ο παππούς μου και ο πατέρας μου φορτωμένοι με τις κούτες ,που είχαν επιμελώς τοποθετημένα μέσα τους πάνω σε λαδόκολλες,σειρά σειρά,τα σουτζούκια,τα σύκα,τις σταφίδες και τα τσουβάλια με τα αμύγδαλα και τα καρύδια από τα δέντρα μας για να κάνει η μάννα μου τον μπακλαβά, τις δίπλες, τα μελομακάρονα και τα Χριστόψωμα.
Επίσης και δύο νταμιτζάνες, η μεγαλύτερη με το ονομαστό κρασί των Γιάλτρων και η μικρότερη με τσίπουρο απο το αποστακτήριο της φαμίλιας που το είχαμε κάτω στα 'καμίνια',μια ρεματιά με τρεχούμενο νερό, στα Γιάλτρα, κάτω απο τον Αγιο Κυπριανό.
Ο Θεσσαλός παππούς, είχε αναλάβει την επιμέλεια του σπασίματος
και του καθαρίσματος των αμύγδαλων και των καρυδιών.
Έστρωνε μπροστά στο τζάκι ένα χαλάκι και πάνω σε ένα μικρό κορμό έσπαζε ένα ένα όλα τα αμύγδαλα ΄και τα καρύδια.
Και καθώς η φωτιά τριζοβολούσε στο τζάκι,
εμείς τα παιδιά τα καθαρίζαμε.. αφού είχαμε λάβει την υπόσχεση του να μας λέει παραμύθια.
Λέγε λέγε ο καλός μας...αποκοιμιόταν.
Τον σκουντούσαμε εμείς...-ύστερα παππού.?
Πεταγόταν μισοξυπνημένος να συνεχίσει το παραμύθι...-αυτό το ξαναείπες παπούύύ...κουρασμένος ο καημενούλης ,που να αντέξει.
Τον ξανάπαιρνε ο ύπνος.
Ο πατέρας μας και οι γείτονες, αλληλοβοηθούμενοι,έσφαζαν τα καλοτα'ι'σμένα γουρούνια που κάθε οικογένεια είχε μεγαλώσει...
από τον Αύγουστο αγορασμένα απο το παζάρι των Φαρσάλων.
Δεν υπήρχε νοικοκυριό στα Βρυσιά που να μην έτρεφε το δικό του γουρούνι.
Αν δεν είχε, τότε δεν ήταν νοικοκυριό, ήταν σκορποχώρι ,έλεγε η γιαγιά Σταυρούλα.
Τα παιδιά απαγορευόταν να κοιτάνε το...φονικό.
Κάθε σπίτι γέμιζε με όλα τα καλά, που με κόπο, σύνεση και φροντίδα είχαν ετοιμαστεί. Απο λουκάνικα με πράσο και μπαχαρικά κρεμασμένα απο ένα μαδέρι στο υπόστεγο,απο λίπα(το λίπος του γουρουνιού που το επεξεργάζονταν έτσι και αφού το σούρωναν το έβαζαν σε ρηχά πήλινα τσουκάλια με καπάκι για να το έχουν για το μαγείρεμα και τις πίτες).Απο την γαργαλιστική μυρωδιά των τσιγαρίδων,που τρέχαμε να προλάβουμε την πιο τραγανή και πιο ζεστή...σκοτωμός για την πρώτη ...βουτιά στην πιατέλα.
Από τις τσιγαρίδες του χοιρινού , έκανε τις πίτες... η χρυσοχέρα μάνα μου ,άνοιγε τέτοιο φύλλο που έβλεπες απο πίσω του...είχαν να το λένε στο χωριό...προσπάθησε να μου μάθει την τέχνη της,
από την μικρή μου ηλικία...μάταιος κόπος.
Τι δεν έκανε η καλή μου να μου μεταδώσει τα μυστικά της..προσπάθησε με το καλό,προσπάθησε με το άγριο...με την βέργα δηλαδή
που έκανε το φύλλο...τίποτα εγώ.
Προτιμούσα να διαβάζω τα διηγήματα που έπαιρνα από την βιβλιοθήκη του σχολείου.Τέτοιες μέρες διάβαζα τα ''Χριστουγεννιάτικα διηγήματα'' του Α.Παπαδιαμάντη,που μέσα μου έπρεπε να τα...μεταφράζω,
μίλαγε άλλη γλώσσα ο Χριστιανός.
Με είχε κάνει βιβλιοθηκάριο η δασκάλα μας η κ.Κωτούλα,ήξερε πως καλύτερο φύλακα και επιμελητή δεν θα έβρισκε για την βιβλιοθήκη του σχολείου.
Και ήταν πολλά τα βιβλία για σχολείο χωριού.
Δώρο όλα από την βασίλισσα Φρειδερίκη.
Κι όταν τα διάβασα όλα, άρχισα να δανείζομαι από τα γειτονόπουλα,
που είχαν πιο γεμάτη τσέπη οι γονείς τους.
-Ο μπακλαβάς είχε ολόκληρη ιεροτελεστία, γι'αυτό έπρεπε να γίνεται την νύχτα η ετοιμασία του που όλοι κοιμόμασταν, από τα χεράκια της μάνας μου.
Έτσι παραμονή Χριστουγέννων ξυπνούσαμε από το υπέροχο το μαγικό άρωμα, του αργά καλοψημένου φύλου και αμύγδαλου των ταψιών του μπακλαβά, και με το χιόνι ένα μπόι...
Όταν κοιτούσες ,έβλεπες κομμένα έτσι σε ρόμβους τα κομμάτια που σχημάτιζαν γεωμετρικά τριαντάφυλλα. Ακόμη δεν μπορώ να το πιστέψω πως τα κατάφερνε να είναι τόσο τέλεια κομμένα και κανένα δεν διέφερε απο το άλλο.
Καμάρωνε και με το δίκιο της, γιατι καμιά νοικοκυρά στο χωριό, δεν την έφτανε σ'αυτή την τέχνη.Δύο φορές τον χρόνο ξενυχτούσε για να ετοιμάσει με την ησυχία της και χωρίς να την βλέπει άλλο μάτι .Μια για τον μπακλαβά τις παραμονές των Χριστουγέννων και μια για την ετοιμασία του εφτάζυμου την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, που το κεντούσε από πάνω κρατώντας τις πλάτες δύο πιρουνιών και σχεδιάζοντας λουλούδια και γιρλάντες, έβαζε στην μέση μια κουκόσια(ενα καρύδι).Συμβολίζει την προκοπή και την γονιμότητα για ανθρώπους και ζώα.Απο την αρχαιότητα, ως τις μέρες μας, μου ειπε όταν την πρωτορώτησα.Κια που τα ξέρεις εσύ αυτα.?Ρώτησα με την αμυαλιά του 10χρονου παιδιού.Εχω αυτιά κι ακούω και τα καλά και τα κακά μου απάντησε κοιτώντας με επιτιμητικά, για την 'προσβολή'..Τέσσερις μεγάλες στρογγυλές πιατέλες με δαντελωτά τελειώματα και γιρλάντες κρυστάλλινων λουλουδιών,δώρα απο τον γάμο της που τις φύλαγε τυλιγμένες με μαλακά ποτηρόπανα στο μπαούλο για τέτοιες ώρες γιορτινές, δέχονταν με τάξη στοιχισμένα τα κομμάτια του μπακλαβά,που πάνω τους είχαν από ένα καρφάκι γαρύφαλλου.
Κατόπιν τα μετέφερε στο πιο κρύο δωμάτιο του σπιτιού, την τραπεζαρία.
Βλέπεις εκείνες τις εποχές δεν υπήρχε θέρμανση σε όλο το σπίτι.
Ετσι θα διατηρούνταν για αρκετό καιρό,για να κερνάει χρονιάρες μέρες.Μεσα στα τόσα διαβάσματα που έκανα απο την βιβλιοθήκη του σχολείου,ήταν κι ενας τόμος σαν εγκυκλοπαίδεια.Με τίτλο:Στου παπού τα γόνατα.Ισως ήταν πολλά τεύχη δεμένα μαζί.Γεμάτο με παραμύθια,ιστορίες πολλές,παιχνίδια,εγκυκλοπαιδική γνώση..Θαρρώ πως όλα έπαιξαν τον ρόλο τους.Μακάρι να το έβρισκα κάπου..βιβλιοθήκη πια δεν υπάρχει στο πρώην δημοτικό σχολειο Βρυσιών.Ευτυχώς με την βοήθεια κάποιων πρώην συμμαθητων μου αλλα και άλλων πολιτων,δημιουργήθηκε ενα Μουσειο σχολικής ζωής.
https://www.eleftheria.gr/%CE%B5%CE%BA%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%B7/item/244405.html
Καλές γιορτές θα ευχηθώ για όλους σας, όπως τις αισθάνεται ο καθένας.Εύχομαι το 2021 να είναι καλό κι ελπιδοφόρο για όλους μας.Με εκτίμηση:Γιούλη,.
Γιούλη μου, μας γέμισες με καλούδια πολλαπλά. Μια οι πανέμορφες εικόνες μέσα και έξω από το σπίτι. Δύο τα χαμογελαστά πρόσωπα των ανθρώπων γεμάτα καλοσύνη και διάθεση. Τρία, τα υπέροχα εδέσματα που μας προκάλεσαν ένα κρεσέντο γεύσης! Όμορφες αναμνήσεις καλή μου φίλη. Να χαιρόμαστε να τις θυμόμαστε.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλά Χριστούγεννα να έχεις εύχομαι.
Να εισαι καλα Γιάννη,σε ευχαριστώ.Καλες γιορυες κ για σενα κ την οικογένειά σου.
ΔιαγραφήΑχ τι ωραία ανάρτηση! Τι αναμνήσεις είναι τούτες! ''Καλοταϊσμένη'' πνευματικά και μεγαλωμένη μέσα στην προκοπή και την ικανότητα φυσικό είναι να διατηρείς τόσο ζεστές αναμνήσεις γεμάτες θαλπωρή και οικογενειακή αγάπη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΝα ρωτήσω το πρόβλημα υγείας της οικογένειας όπως κατάλαβα, είναι περαστικό έτσι; Όλα καλά;
Να ευχηθώ γρήγορη ίαση και καλές γιορτές με υγεία και θαλπωρή
Τα φιλιά μου
Ευτυχώς που υπάρχει Αννα μου κι αυτή η κουρτίνα της μνήμης που την τραβάμε όταν παραστεί αναγκη.
ΔιαγραφήΣε ευχαριστώ,επισης.Ευχόμαστε να ειναι περαστικο κι ας αργήσει.Φιλια κι απο εμενα.
Πόσο τυχερή ήσουν που έζησες την ατμόσφαιρα του χωριού τέτοιες μέρες. Εγώ παιδί της πόλης, μοναχοπαίδι, ούτε καν ξαδέλφια. Οιγονείς μου φοιτητές μέχρι τα 5 μου περνούσα υπέροχα Χριστούγεννα με τη γιαγιά μου που με μεγάλωνε και τους συμφοιτητες των γονιών μου.Μας έδωσες μθα υπέροχη εικόνα να μας συντροφεύει τις μέρες των Χριστουγέννων. Αγάπη, ηρεμία ψυχής και τύχη σε ότι βρεθεί στο δρόμο σου στη νέα χρονιά.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕιδες που κι εσυ εχεις τις ιδιαίτερες αναμνήσεις σου.!!Δυο νεαρα παιδια εφεραν στον κόσμο ενα αγγελούδι.Και η γιαγια στυλοβάτης.Σε ευχαριστω φιλη μου.Επίσης.!!
ΔιαγραφήΑχ βρε Γιούλη μου τι όμορφα που τα περιέγραψες... Αυτός ο μπακλαβάς μύρισε μέχρι εδώ. Καλές γιορτές και όλα να πάνε καλά.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣε ευχαριστώ,επισης.!!!
ΔιαγραφήΑχ.. Γιούλη μου να ξέρεις πόσες ήμερες έχω καρφιτσωμένη την ανάρτηση σου να σου αφήσω σχόλιο αφού την διάβασα επειδή είδα.. ότι έγραφες για τον παππού σου την γιαγια σου και όλα τα έθιμα που ήθελαν να σου μάθουν...προπαντός εκείνον τον μπακλαβά με τους ρόμβους και...δεν θα το πιστέψεις, πως κάνω και εγώ τον ίδιο μπακλαβά μόνο που εγω τον εμαθα από την πεθερά μου αφότου ήρθα στην Κρήτη...εδώ τον κάνουν την Πρωτοχρονιά. ..εθιμα που έφεραν οι πρόσφυγες από την παλιά Αλικαρνασσό...από εκεί ήταν.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίσαι τυχερή που γνώρισες παππούδες γιαγιάδες και έχεις τόσο υπέροχες αναμνήσεις από εκείνους αλλά και από την μαμά σου!! έχεις ένα μπαούλο γεμάτο υπέροχες αναμνήσεις!!
Ουτε εγώ ξέρω να ανοίγω φύλλο τον κάνω με το έτοιμο φύλλο θα τον δεις στην πρωτοχρονιάτικη ανάρτηση μου.
Σου εύχομαι η καινούργια χρονιά να σου φέρει ότι εύχεσαι μαζί με την υγεία και την χαρά..!!🎄✨🎁
Καλησπέρα Ρούλα μου,καλη χρονιά. Εύχομαι τα καλυτερα για σενα και την οικογένεια σου.
ΔιαγραφήΘαρρώ πως χωρίς τις αναμνήσεις μας θα είμασταν λειψοί.