Της Αγιά Σωτήρας στα Γιάλτρα.

 Καλημέρα σας φίλες και φίλοι,μπήκε ο Αύγουστος και μετρώ τις ώρες,για την άδεια μου,

Εύχομαι να είστε όλοι καλά.

-Αντε Παναγ'ι'ού...θ'αργήσουμε. Όλος ο κόσμος θά έχει κατεβεί.

Δεν επιτρέπεται εμείς που έχουμε την πρώτη ελιά να την έχουμε άστρωτη.

Ο παππούς ντυμένος με το κουστούμι του και την ρεμπούμπλικα,

είχε φέρει τον Κίτσο το μουλάρι μας πεντακάθαρο και ξυστρισμένο να λάμπει.....

ντυμένο το σαμάρι του με το χράμι με τα κρόσσια,

που είχε η γιαγιά γι'αυτή την περίπτωση.

• Το έφερε στο πλάι απο το βραχάκι που ήταν στην άκρη του κήπου μας που κοίταγε απο ψηλά την θάλασσα και εγώ πατώντας το βραχάκι σαν σκαμνί,κάθισα στα καπούλια του Κίτσου.

Πεντακάθαρη,με το κίτρινο φουστανάκι μου με τα φρού φρού(είχε μια αδυναμία σ'αυτά τα φορεματάκια η μάνα μου η κυρά Κατίνα η Θεσσαλιώτισσα),με τα άσπρα παπουτσάκια μου ,

δώρο της νονάς μου της Μαρίας,και τα μαλλάκια μου πλεγμένα κοτσιδούλες 

και δεμένα με άσπρους φιόγκους.
Ο παππούς κάθισε στο σαμάρι μονόπαντα για να μην τσαλακωθεί το κουστούμι έλεγε.
Η υπόλοιπη φαμίλια είχε κατεβεί κάτω στο λιμάνι και πέρασε απέναντι με την βάρκα μας.
Εγώ ήμουν η'ουρά' του παππού. Όπου πήγαινε ακολουθούσα. 

Ήταν υπομονετικός...όλο να μαθαίνω ήθελα και προστατευτικός μαζί μου καθότι κορίτσι.

Αρχίσαμε ν'ανεβαίνουμε προς τα καφενεία του χωριού,

να κατηφορίζουμε για λίγο προς την άλλη βρύση και να ανεβαίνουμε πάλι προς το έμπα του χωριού.

1. Σ'εκείνο το σημείο η θέα είναι πανοραμική.Μπροστά και προς το βάθος του ορίζοντα βλέπεις μια άλλη θάλασσα,όχι την δική μας.Λίγο προς τα 'δω τα δικά μας βουνά.Πιο κοντά μας και μπροστά στα πόδια μας ο όρμος των Γιάλτρων με τον ανεμόμυλο τότε του Βεργή,απέναντι τα Λουτρά(Αιδηψού),και μπροστά μας κι αριστερά φαίνεται η Αγιά Σωτήρα που γιορτάζουμε την χάρη της.Ο ήλιος τώρα άρχισε να φαίνεται σιγά σιγά.
2. Εχει ακόμη δροσιά παρ'όλο που είναι Αυγουστιάτικη μέρα.
3. Πάντα μ'άρεσε το κατέβασμα σ'αυτο το σημείο καθώς πηγαίναμε στην χάρη της.
4. Στην κατηφόρα το μουλάρι έγερνε μπροστά,έτσι ήμουν πιο άνετα στα καπούλια.Σαν ανεβαίναμε όμως στην επιστροφή για το χωριό,η ζέστη,ο ιδρώτας και η ανηφορική θέση που γλιστρούσα στα καπούλια ήταν πολύ κουραστικό για μένα καθώς έπρεπε να είμαι γερά γαντζωμένη απο το πίσω χερούλι του σαμαριού για να μην γκρεμοτσακιστώ.Αυτό ποτέ δεν το είπα στον παππού...και μάλλον ποτέ δεν το κατάλαβε.
5. Με το που φτάναμε έδενε το μουλάρι παράμερα σε μια σκιά και παίρνοντας με απο το χέρι πηγαίναμε στην εκκλησία να λειτουργηθούμε.
6. 
   
   
   
   
   
   
   
   
   
7. Μικρή η εκκλησούλα,πάρα πολύς ο κόσμος ,έφτανε μέχρι το δρόμο μπροστά στην θάλασσα.Αφού τελείωνε η λειτουργία και παίρναμε αντίδωρο,
8. άρχιζαν τα όργανα,οι ταβερνιάρηδες είχαν έτοιμα και λαχταριστά τα κοκορέτσια και τα ψητά. 
9. Όλες οι οικογένειες φέρναμε φα'ι' από το σπίτι. 
10. Όμως όλοι έπαιρναν και λίγο ψητό για το καλό.
11. Οι ξένοι που έρχονταν από τα γειτονικά χωριά ,η θα κάθονταν σε φιλικών οικογενειών τα δέντρα 'η στις καρέκλες των ταβερνών.
12. Σπάνια όμως γιατί όλοι είχαν φιλικές σχέσεις με όλους.
13. Για τους μεγάλους ήταν μια ευκαιρία να ξεφύγουν απο την κούραση 
14. της καθημερινότητας μιας και η περιοχή μας ήταν καθαρά οινοκαλλιέργειες ελαιοκαλλιέργειες και ασχολούνταν και με την θάλασσα.
15. Κουρασμένοι άνθρωποι που η γη και η αλμύρα της θάλασσας τους είχαν αργάσει το πετσί τους.
16. Για μας τα παιδιά πιστεύω ήταν οι γιορτές και το πανηγύρι. 
17. Καμία έγνοια στο μικρό μας κεφαλάκι τα βλέπαμε όλα πανέμορφα.

                                 ****************************************

Η μεταμόρφωση του Σωτήρος είναι μια μικρή και λιτή εκκλησούλα,όπως όλα τα ξωκλήσια της περιοχής μας.

Αυτό που μου άρεσε και καμάρωνα πάντα είναι ότι είχαμε πολλά ξωκλήσια.

Άλλα δίπλα στην θάλασσα,'οπως του Αγ.Παντελεήμονος στα Μπάνια,άλλα όπως  η Αγιά Σωτήρα με την Παναγία(Εισόδια της Θεοτόκου),την Αγ.Παρασκευή στον παραλιακό δρόμο προς την Αιδηψό.

Πάντα περιποιημένα και ασπρισμένα ιδίως την μέρα που γιορτάζονταν η χάρη τους. 

Στο ξωκλήσι όμως που γίνονταν η πιο τρανή γιορτή,που μάζευε κόσμο απο όλα τα χωριά της περιοχής και βέβαια από το χωριό μας,είναι βλέπεις Γιαλτρανή εκκλησία,ήταν της Αγιά Σωτήρας(Μεταμόρφωση του Σωτήρος στις 6 Αυγούστου).Από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα λένε ότι γινόταν πανηγύρι.

Ο ελαιώνας που βρίσκεται μπροστά στην εκκλησία έλεγε ο παππούς μου ο Σεραφείμ,ότι είναι βακούφικος.Τι θα πει αυτό παππού ρωτούσα...'όπως έκανα για τα πάντα.Είναι της εκκλησίας παιδί μου.Αλλά τα δέντρα είναι μοιρασμένα στους χωριανούς.

Έτσι την μέρα της γιορτής κάθε φαμίλια έχει το δικό της δέντρο να καθίσει στην σκιά του και να γιορτάσει.(Αλήθεια -ψέματα έτσι μου έλεγε).

Ο ελαιώνας πεντακάθαρος..οι ελιές καλοκλαδεμένες σαν νυφούλες και αρκετά χαμηλές για να είναι εύκολες στο ράβδισμα όταν θα ωρίμαζε ο ευλογημένος καρπός.Μπροστά στην εκκλησούλα υπάρχει πηγάδι.Δεξιά η μεγάλη ελιά είναι της οικογένειάς μου(την κληρώσαμε  στην αδελφή μου).Εκεί μπροστά στήνονταν οι πάγκοι για τους οργανοπαίχτες.Κάποια καφενεία κατεβάζανε και αναψυκτικά στην εποχή μου. Όμως κάθε οικογένεια είχε το δικό της τσίπουρο και το δικό της κρασί που έφερνε για το πανηγύρι.

Κάτω από τις ελιές στρώνονταν χράμια και παλιές κουβέρτες για να στρωθεί το φαγοπότι της γιορτής και καθόμασταν γύρω απ'αυτό.